Home Assistant: thiết lập cơ bản

Sau khi hoàn tất việc cài đặt (bằng HassOS hay trên Docker, virtualenv v.v…), máy chủ Home Assistant đã sẵn sàng để hoạt động. Tuy nhiên, bạn sẽ cần làm một số bước cài đặt cơ bản ban đầu để có thể điều khiển và thiết lập Home Assistant theo ý mình. Bao gồm:

1. Tạo ra User thứ nhất – chủ nhà – owner. Đây là tài khoản quản trị – administrator và không thể bị xoá bỏ bởi các tài khoản quản trị khác.
2. Thiết lập vị trí của máy chủ Home Assistant/vị trí nhà – Home để giờ giấc và một số tích hợp khác hoạt động đúng.
3. Cài đặt một số tích hợp/thiết bị được tự động phát hiện trên cùng mạng như Google Cast (AndroidTV, Google Home Mini, Chromecast).
4. Chuyển Lovelace sang chế độ Quản lý bởi người dùng.
5. Cài các addons Samba và File Editor cho phép ta cấu hình Hass thủ công.

Lưu ý về Home Assistant Core

– Các bước cài đặt trên đây áp dụng cả cho Home Assistant và Home Assistant Core. Tuy nhiên, một vài thao tác sẽ không áp dụng được cho Home Assistant Core do thiếu công cụ quản lý Supervisor.
– Nếu bạn chuyển cấu hình Hass từ một bản cài đặt khác sang một cách thủ công, bạn không cần các bước này. Nếu muốn thực hiện phục hồi – restore từ một bản sao lưu – snapshot, ít nhất bạn sẽ phải làm bước 1 và một phần của bước 2, tuy nhiên bạn có thể làm “cho xong” vì cài đặt cũ sẽ được áp dụng sau khi restore thành công.

Tạo tài khoản Owner – Chủ nhà

Ngay khi truy cập được vào giao diện đồ hoạ của Hass lần đầu, bạn sẽ được chuyển đến trang tạo user đầu tiên. Đây được xem là Owner – chủ nhà của Hass, là user có quyền cao nhất và không thể bị xoá (theo cách thông thường 😉 ).

Bạn hãy nhập tên đầy đủ vào ô Name sau đó nhập tiếp Username – tên người dùng và Password – mật khẩu. Hãy chọn một username dễ nhớ, viết liền, không dấu và password đủ an toàn vì có thể bạn sẽ cần truy cập Hass từ bên ngoài nhà mình.

Thiết lập vị trí nhà/máy chủ Hass

Ở bước này bạn cần:

1. Nhập tên bạn muốn hiển thị cho nhà mình (hoặc cửa hàng, văn phòng v.v..)
2. Chọn vị trí chính xác cho nhà – vị trí đặt máy chủ Hass. Bạn có thể bấm DETECT để Hass tự xác định vị trí. Địa chỉ này được xác định qua địa chỉ IP internet nên thường không chính xác, bạn cần chọn vị trí chính xác trên bản đồ.
   Bạn có thể chọn vị trí bất kỳ nếu sợ ảnh hưởng đến riêng tư của mình. Tuy nhiên thiết lập vị trí và cao độ (Elevation) sẽ ảnh hưởng đến một số tích hợp (như Sun, Zone, Proximity) sau này.
3. Chọn múi giờ – Time Zone, đơn vị đo mét hay dặm.
4. Chọn độ cao của nhà bạn so với mực nước biển. Thiết lập này ảnh hưởng chủ yếu đến trạng thái mặt trời lặn và mọc của cảm biến sun.sun.

Cài đặt một số thiết bị được tự động phát hiện

Nếu tự động phát hiện thấy một số thiết bị được hỗ trợ, Hass sẽ hỏi bạn có muốn thiết lập các tích hợp – integration này luôn không. Bạn có thể làm luôn hoặc làm sau.

Sau khi hoàn tất cấu hình integration (ở đây là Google Cast trên thiết bị MiBox3 4K), bạn hãy gán nó vào một khu vực để dễ quản lý. Khái niệm khu vực – area tương đồng với khái niệm phòng – room của Google Home và Homekit.
Bạn có thể quản lý các Area này trong Configuration > Area.

Giao diện Web – WebUI – Lovelace của Hass

Sau khi hoàn tất các thiết lập trên, bạn sẽ được chuyển đến giao diện web mặc định của Hass. Giao diện này có địa chỉ web là http://ip.ad.dr.ess:8123/lovelace-home/overview hoặc http://homeassistant.local:8123/lovelace-home/overview.
Trong đó http là phương thức và 8123 là cổng – port.

Giao diện này gọi là Lovelace, là giao diện mặc định có sẵn của Hass. Trên giao diện này của tài khoản Administrator – như ảnh trên sẽ có gần như đầy đủ các công cụ quản lý Hass. Với Home Assistant Core, trên Sidebar sẽ không có mục Supervisor.

Cấu trúc của Lovelace như trên ảnh. Bạn có thể tạo nhiều Dashboard, trong mỗi Dashboard chứa một hoặc nhiều View. Trong các View này sẽ chứa các Badge (huy hiệu) hay Card. Xem ảnh lớn ở trên sẽ thấy rõ hơn.

Lưu ý là một Card hay Badge phải nằm trong một View thì mới được hiển thị trong giao diện.

Từ phiên bản 0.107, Hass cho phép tạo nhiều Dashboard và tuỳ chọn giới hạn các Dashboard này có được xem bởi User thông thường hay không.

Nắm được cấu trúc của Lovelace rất quan trọng nếu bạn muốn chỉnh sửa giao diện theo ý mình hoặc tuỳ chỉnh giao diện tuỳ theo User và thiết bị.

Sau khi tìm hiểu các thành phần của Lovelace, bạn có thể chuyển Lovelace sang chế độ Người dùng quản lý (không phải chế độ .yaml) để tuỳ chỉnh theo ý mình. Mặc định Hass sẽ tự thêm các thực thể mới vào Dashboard có tên là Overview, sau khi chuyển, bạn sẽ phải tự quản lý, thêm bớt các entity này vào giao diện.

Từ bây giờ bạn có thể thêm các Dashboard, View hay Card và badge theo ý mình. Để bắt đầu, bạn hãy thêm một Dashboard trống và thử nghiệm một chút với các card có sẵn hoặc tham khảo Chỉ mục các bài viết Home Assistant hay các bài viết có thẻ Lovelace để tìm gợi ý.

Cài đặt addon Samba và File Editor

Mặc dù rất nhiều thao tác cài đặt, tuỳ chỉnh, quản lý Hass có thể thực hiện qua giao diện web – WebUI, gần như chắc chắn bạn sẽ phải can thiệp vào Hass qua việc chỉnh sửa các file cấu hình, hay một số bạn còn gọi là code. Bạn có thể tìm thấy hướng dẫn về cấu hình Hass qua configuration.yaml tại đây.

Để can thiệp vào các file này, bạn sẽ cần:

• Chia sẻ – expose các file này trên mạng nội bộ – LAN rồi chỉnh sửa bằng các công cụ chỉnh sửa văn bản thích hợp.
  Cách này sẽ tiện dụng khi bạn có thể sử dụng bất cứ phần mềm nào quen thuộc có hỗ trợ YAML hay có nhu cầu copy/chép file vào thư mục cấu hình của Hass. Nhược điểm là bạn gần như phải làm trên máy tính (Windows/MacOS/Linux) và từ trong cùng mạng nội bộ hoặc tương đương (VPN).
• Chỉnh sửa trực tiếp trên giao diện của Hass thông qua addon File Editor. Ưu điểm của cách này là bất cứ khi nào truy cập được vào WebUI của Hass bạn đều có thể sửa được, không phải cài đặt phần mềm riêng, có thể sửa được trên hầu như mọi thiết bị. Nhược điểm là không thể chép file vào thư mục cấu hình của Hass (nhưng bạn vẫn có thể chép nội dung file, tạo/xoá các thư mục và file).

Do vậy, chúng tôi khuyến khích bạn nên cài đặt và mở cả 2 addon. Lưu ý rằng có nhiều phương thức khác có thể được sử dụng cho cùng mục đích, tuy nhiên để phù hợp với nhu cầu dễ cài đặt và sử dụng cho người mới, chúng tôi lựa chọn 2 phương thức và addon này.

Với Home Assistant Core, bạn sẽ phải thực hiện việc này ở mức OS – hệ điều hành thông qua việc cài đặt, cấu hình và vận hành các dịch vụ máy chủ dịch vụ chia sẻ file (samba package) hay chạy trên docker.

Lưu ý về các Addon

Do cấu trúc hệ thống và bản thân addon, một addon có thể chỉ hoạt động được trên một số nền tảng thiết bị cụ thể. Addon chạy tốt trên Pi có thể không chạy được trên máy ảo x86/amd64 hay addon chạy trên nền tảng arm-64 có thể không chạy được trên arm.

Chúng tôi khuyến cáo bạn chỉ nên cài đặt các addon cần thiết để đảm bảo hiệu suất của máy chủ Hass.

File Editor

Để cài đặt, bạn vào mục Supervisor trên Sidebar, đến tab ADD-ON STORE rồi tìm File Editor bằng hộp tìm kiếm.

Tìm File Editor rồi bấm vào và chọn INSTALL – Cài đặt.

Sau khi cài đặt thành công, bạn chọn:
– Start on boot: để addon này tự khởi động cùng Hass.
– Auto update: tự cập nhật khi có phiên bản mới.
– Show in sidebar: thêm một Shortcut vào Sidebar để tiện truy cập hơn.

Từ giờ bạn có thể vào mục OPEN WEB UI hoặc truy cập File Editor từ Sidebar để truy cập giao diện quản lý, chỉnh sửa file của File Editor.

Lưu ý: chỉnh sửa các file cấu hình của Hass dễ dẫn đến lỗi, thậm chí lỗi rất nghiêm trọng khi khởi động Hass. Vì vậy hãy cẩn thận và tìm hiểu trước khi thực hiện.

Samba

Cách cài đặt addon Samba tương đồng với File Editor, tuy nhiên addon này sẽ cần phải được cấu hình thêm một số bước trước khi hoạt động được.
Về cơ bản, addon Samba sẽ biến máy chủ Hass thành một máy chủ chia sẻ file qua giao thức smb (samba) và chia sẻ thư mục chứa cấu hình của Hass qua dịch vụ của máy chủ này. Bất cứ thiết bị nào có hỗ trợ giao thức smb đều có thể truy cập các file này miễn là có thông tin đăng nhập phù hợp.

Để cài đặt, bạn tìm Samba Share bên trong mục Supervisor > ADDON STORE.

Với addon này, bạn có thể tắt tuỳ chọn Start on boot để đảm bảo an toàn và tiết kiệm tài nguyên máy chủ Hass. Chỉ cần khởi động addon khi cần sửa/sao chép file.

Cấu hình addon Samba Share trước khi khởi động nó. Lưu ý:
– Thay đổi tên username và password cho phù hợp. Đây có thể là bất cứ username và password nào bạn cho là an toàn và tiện lợi, không phải là username và password trong Hass.
– Thay đổi allow_hosts cho đúng với mạng của bạn. Nếu máy tính (và máy chủ Hass của bạn) có địa chỉ IP dạng 192.168.1.x, hãy đổi dòng thứ 3 thành - 192.168.1.0/24. Để riêng hai dòng đầu như mặc định vì đó thường là giao tiếp mạng mặc định của OpenVPN và Docker bridge.

Sau khi cấu hình và chọn SAVE, bạn hãy Start addon Samba Share và tìm kiếm máy chủ Hass trong mạng nội bộ (sẽ có tên là tên máy chủ Hass như homeassistant.local hay địa chỉ IP). Kết nối đến máy chủ này bằng username và password trong cấu hình addon Samba Share, chọn chia sẻ – share config để truy cập các file cấu hình.

Trên MacOS

Mở ứng dụng Finder, chọn Menu Go > Network hoặc chọn Connect to Server… rồi nhập tên miền nội bộ hoặc địa chỉ IP của máy chủ Hass.

Trên Windows

Chắc chắn bạn đã mở dịch vụ File and Printer sharing và chọn mạng kết nối ở chế độ Home hoặc Office.

Bạn có thể theo hướng dẫn ở đây nếu không truy cập được máy chủ chia sẻ file Hass hoặc không tìm thấy ở mục Network Neighborhood: dummies.com.

Cảm ơn bạn đã xem bài viết này!

konnectED Team.