THỨC GIẤC NGÔI NHÀ của bạn
home-assistant.io
Là nền tảng Nhà Thông Minh nguồn mở ưu tiên hàng đầu cho Điều khiển nội bộ và quyền Riêng tư. Tạo ra và hỗ trợ bởi cộng đồng tinkerers (tạm dịch: hội những người thích “nghịch ngợm” sửa chữa) và đam mê diy (do-it-yourself, tạm dịch: những người thích tự nghiên cứu và làm mọi việc) trên toàn thế giới.
Hoàn hảo để chạy trên Raspberry Pi và máy chủ nội bộ.
Trên đây là trích dẫn từ phần giới thiệu ngắn gọn của nhóm phát triển Home Assistant (viết tắt là Hass) trên trang web của họ. Ở đây, tác giả và Konnect ED Team (từ giờ xin gọi tắt là Team) xin giải thích ngắn gọn mấy khái niệm như sau:
- Nguồn mở: open source trong tiếng Anh, định nghĩa phần mềm với mã nguồn có thể được xem xét, chỉnh sửa và cải thiện bởi bất cứ ai. Phần mềm nguồn mở khuyến khích sự hợp tác và chia sẻ giữa các thành viên bao gồm người sử dụng, lập trình viên hay bất cứ ai muốn chỉnh sửa, cải thiện phần mềm.
Với Home Assistant, nền tảng này hiện đang được phát triển và hỗ trợ bởi hàng ngàn lập trình viên, làm việc toàn thời gian hoặc bán thời gian trên toàn thế giới, cùng với đó là hàng triệu người dùng đóng vai trò kiểm lỗi và phát triển các tính năng mới. Mã nguồn của Home Assistant có thể được truy cập, sao chép và chỉnh sửa tại địa chỉ: https://github.com/home-assistant. - Điều khiển nội bộ: local control, là khả năng truy cập và điều khiển ngôi nhà mà không cần kết nối đến các hạ tầng hay thiết bị bên ngoài như internet hoặc một máy chủ dịch vụ khác (remote server). Nhiều thiết bị nhà thông minh yêu cầu phải được kết nối internet để hoạt động bình thường, với các thiết bị này, một số tính năng cơ bản (như bật/tắt) thậm chí không hoạt động ổn định nếu không có kết nối internet hoặc kết nối đến máy chủ dịch vụ của nhà cung cấp. Home Assistant chú trọng vào khả năng hoạt động ổn định chỉ trong nội bộ thông qua phương thức kết nối WiFi/Zigbee/Z-wave/IR/RF/EoP v.v..
Local control trong SmartHome?
Tại Việt Nam, các thiết bị nhà thông minh được sản xuất bởi Xiaomi khá nổi tiếng về hiện tượng hoạt động không ổn định hay mất hoàn toàn khả năng điều khiển, đặc biệt với các thiết bị sản xuất cho nội địa (mainland, thuật ngữ ám chỉ các thiết bị chỉ được bán bên trong TQ) do kết nối kém ổn định với server đặt tại nước ngoài. Hiện tượng này xảy ra đặc biệt nghiêm trọng trong các khoảng thời gian cáp quang quốc tế bị sự cố (hay theo dân mạng là bị cá mập cắn).
Sonoff (eWelink) một nhà sản xuất khác, nổi tiếng với hệ sinh thái rộng và thiết bị giá rẻ, vốn rất phổ biến tại Việt Nam và trên Thế Giới cũng hứng chịu nhiều than phiền về việc thiết bị không hoạt động ổn định hoặc mất hoàn toàn các tính năng thông minh. Phần lớn vấn đề đến từ các sự cố tại máy chủ hoặc kết nối đến máy chủ của họ.
Ngay cả người dùng Nest, một nền tảng thuộc về Google cũng trải qua những giờ phút không mấy dễ chịu khi dịch vụ Cloud của nền tảng này bị gián đoạn
Ảnh do người dùng báo cáo cuối tháng 3, 2020.
Tác giả tổng hợp
Các tính năng chính của Home Assistant
Home Assistant có đầy đủ các tính năng của một hệ thống quản trị nhà thông minh thông thường như giám sát, điều khiển, tự động hoá. Dưới đây là những điểm khác biệt chính của Home Assistant so với các hệ thống/nền tảng khác.
Hỗ trợ hàng chục nền tảng và hàng ngàn thiết bị
Home Assistant hỗ trợ rất nhiều (có thể nói là nhiều nhất, lên đến hàng nghìn) nền tảng (platform) và thiết bị khác nhau. Rất nhiều thiết bị đến từ các hãng lớn lâu đời cho đến các startup nhỏ đều được hỗ trợ chính thức hoặc bởi cộng đồng Home Assistant (bao gồm cả Konnect ED).
Những cái tên đáng chú ý được hỗ trợ bao gồm Google Assistant/Cast, Amazon Alexa, Philips Hue, IKEA TRÅDFRI, Apple Homekit, Yale, Honeywell, Dyson, Smartthings và cả những cái tên tương đối quen thuộc tại Việt Nam như Xiaomi, SonOff, Tuya, Gratiot. (*)
Tự động hoá vô cùng mạnh mẽ
Khả năng tự động hoá – automate, là một trong những điểm mạnh nhất của Home Assistant. Bạn có thể lên kịch bản hoặc các điều kiện tự động hoá theo vô vàn cách khác nhau, dựa trên rất nhiều điều kiện và kết hợp có sẵn, không chỉ dựa vào giờ giấc hay các dữ liệu từ cảm biến số, on/off đơn thuần.
Có thể nói rằng mọi nhu cầu tự động hoá của bạn đều có thể thực hiện được với Home Assistant miễn là bạn có thiết bị phù hợp và một chút khả năng về logic. Những kịch bản kiểu này có thể từ đơn giản như bật/tắt đèn vào giờ giấc nhất định hay khi có người trong khu vực cho đến điều khiển toàn bộ nhiệt độ không khí trong nhà theo nhiệt độ ngoài trời và số người đang ở nhà, hoặc nhắc việc tuỳ vào lịch cá nhân của tất cả thành viên v.v…
Tuỳ biến không giới hạn và cá nhân hoá
Cá nhân hoá, vừa là điểm mạnh vừa là điểm yếu của Home Assistant, cho phép mỗi gia đình tuỳ biến ngôi nhà thông minh của mình cho phù hợp với nhu cầu. Khả năng này đặc biệt thể hiện được ưu điểm ở Giao diện người dùng khi mà mỗi thành viên có thể sở hữu một thiết kế điều khiển khác nhau phù hợp với nhu cầu, độ tuổi hay vị trí của mình. Mỗi thiết bị cũng có thể được cấu hình để hiển thị và điều khiển các thiết bị khác nhau tuỳ vào công năng mong muốn.
Bạn có thể xem thêm bản Minh hoạ (Demo) tại đây. Đây chỉ là bản minh hoạ với thiết kế và các tính năng cơ bản nhất, đơn giản nhất.
Điều khiển nội bộ, không phụ thuộc kết nối Internet
Khả năng hoạt động nội bộ, local control, giúp đảm bảo riêng tư cho các thành viên trong ngôi nhà (**) và cũng đảm bảo vận hành của các thiết bị, bao gồm cả các tính năng thông minh như kịch bản và tự động hoá không bị ảnh hưởng khi kết nối internet bị gián đoạn hoặc hoàn toàn không có kết nối internet (***).
Cộng đồng khổng lồ và hỗ trợ tuyệt vời
Sự hỗ trợ của một cộng đồng cực kì đông đảo và trải rộng trên khắp thế giới giúp Hass trở thành nền tảng ổn định và hỗ trợ cực kỳ nhiều nền tảng và thiết bị khác nhau. Mỗi phiên bản mới (thông thường mỗi 3 tuần) được sửa lỗi và hỗ trợ thêm hàng chục mẫu và thiết bị khác nhau, thông thường là các thiết bị mới nhất vừa được nhà sản xuất đưa ra thị trường.
* Các thiết bị được hỗ trợ bởi cộng đồng Home Assistant. Có thể toàn bộ hoặc chỉ một số mẫu của một nhóm thiết bị của một nhãn hiệu/nhà sản xuất được hỗ trợ. Các mức độ tích hợp cũng khác nhau tuỳ vào thiết bị. Tìm kiếm các thiết bị hỗ trợ bởi Home Assistant tại đây.
** (a) Các thiết bị smarthome có thể gửi rất nhiều thông tin về máy chủ dịch vụ của nhà sản xuất, bao gồm cả tình trạng thiết bị, định danh người dùng, thông tin lỗi v.v… Các thông tin này có thể bị sử dụng để phân tích, thống kê bởi máy hoặc cả con người để cải thiện dịch vụ hay quảng cáo. Những điều này thường được nhắc đến trong Điều khoản sử dụng (Term of Agreement) của nhà sản xuất nhưng không phải nhà sản xuất nào cũng nói rõ hay tuân thủ hoàn toàn các điều khoản này.
** (b) Hass không gửi bất cứ dữ liệu nào về máy chủ kể cả dữ liệu soát lỗi (trừ các dữ liệu như bản cập nhật mới) cũng như gửi cho bên thứ 3, trừ phi được yêu cầu, như khi bạn tích hợp trợ lý ảo Google hay Apple Homekit. Tuy nhiên các thiết bị, nếu không bị cô lập hoặc sửa đổi phù hợp (như đặt sau một Firewall) vẫn có thể gửi thông tin về cho nhà sản xuất như đã được cài đặt từ khi xuất xưởng. Tuỳ vào loại thiết bị, bạn có thể dễ dàng ngăn chặn việc này bằng giới hạn thiết bị chỉ hoạt động cục bộ trong cùng mạng với máy chủ Hass.
*** Hass có thể hoạt động ổn định mà không cần kết nối đến Internet. Tuy nhiên quá trình cài đặt hoặc một số tính năng sẽ hoạt động tốt hơn hoặc chỉ hoạt động khi có kết nối Internet. Chỉ máy chủ Hass kết nối đến internet trong khi cô lập các thiết bị trong một mạng nội bộ là cài đặt thông thường đảm bảo riêng tư và bảo mật cũng như tính năng dễ sử dụng cho ngôi nhà của bạn.
như câu nói:
cái gì xảy ra với Hass sẽ ở lại với Hass
what happens in Vegas, stays in Vegas
điều gì trong nhà bạn sẽ ở lại với bạn
Home Assistant: kết nối thiết bị Zigbee qua zigbee2mqtt
Home Assistant: hiển thị và theo dõi thông số máy chủ
Home Assistant: khái niệm và từ khoá cơ bản, thông dụng
Một số thắc mắc
Hass chỉ chạy trên Raspberry Pi?
Không đúng. Mặc dù ban đầu được phát triển để chạy trên mạch nhúng Raspberry Pi và hiện các thế hệ Pi mới nhất bao gồm Pi 3B+ và Pi 4 vẫn là các thiết bị phổ biến để vận hành máy chủ Hass, Home Assistant có thể chạy trên rất nhiều thiết bị từ các máy tính trên một bo mạch duy nhất (SMC) cho đến các máy chủ lớn hay các máy tính cá nhân (PC/Laptop), thậm chí các thiết bị nhỏ gọn khác như TV Box, Router và các thiết bị lưu trữ mạng như NAS (vd: Sysnology).
Có lẽ yêu cầu duy nhất là thiết bị có thể cài đặt và chạy được hệ điều hành Linux (bản thân Linux cũng là một phần mềm nguồn mở, một trong các nguồn mở nổi tiếng và được sử dụng rộng rãi nhất thế giới).
Ai cũng sửa mã được nên Hass không hề bảo mật
Không đúng. Nguồn mở giúp Hass bảo mật và ổn định hơn. Hass được đóng góp và giám sát bởi hàng triệu lập trình viên và người dùng trên khắp thế giới và đảm bảo quyền riêng tư luôn là ưu tiên đầu tiên của nhóm phát triển Hass từ ban đầu. Bản thân Hass cũng tuân theo các quy trình và tiêu chuẩn đảm bảo bảo mật/an ninh nghiêm ngặt. Tuy nhiên, như mọi phần mềm khác, Hass vẫn có thể gặp lỗi bảo mật đến từ bản thân Hass hoặc các tích hợp khác. Nếu phát hiện thấy lỗi bảo mật, người dùng được khuyến nghị thông báo với nhóm phát triển tại đây: https://www.home-assistant.io/security/
Bản thân mọi sửa chữa hoặc tích hợp chính thức đều được kiểm tra và theo dõi bởi nhóm phát triển và cộng đồng trước khi được phát hành đến cộng đồng người dùng Hass.
Miễn bạn tuân theo các khuyến cáo bảo mật, an toàn và không sử dụng/tích hợp từ các nguồn không uy tín và rõ ràng, Hass của bạn sẽ đảm bảo an toàn.
Hass là miễn phí?
Đúng. Hass là phần mềm miễn phí và sẽ mãi mãi như vậy, theo tuyên bố của nhóm phát triển Hass. Nguồn tài chính phát triển Hass đến từ tài trợ và quyên góp của cộng đồng người dùng.
Dù Hass hỗ trợ dịch vụ đám mây Home Assistant Cloud tại địa chỉ nabucasa.com với mức phí 5USD mỗi tháng, đây chỉ là dịch vụ hỗ trợ tính năng cho người dùng và không bắt buộc. Mọi tính năng của Hass hoạt động bình thường mà không cần đến dịch vụ này.
Lịch sử của Home Assistant: được nhen nhóm từ năm 2014, ngày 17 tháng 9 vừa qua đánh dấu kỉ niệm sinh nhật là thứ 6 của Hass. Sự kiện đánh dấu mức độ trưởng thành đáng kinh ngạc của Hass cả về chất lượng lẫn cộng đồng người sử dụng và hỗ trợ.
Về Bài viết
Bài viết chưa đầy đủ hoặc bạn còn có ý kiến khác? Bạn có thắc mắc và cần thêm thông tin. Vui lòng đăng ý kiến vào mục bình luận để tác giả và Team có thêm thông tin cải thiện chất lượng bài viết. Chúng tôi sẽ giải đáp các thắc mắc ngay trong mục bình luận để giúp được nhiều đọc giả với cùng vấn đề hơn hoặc chúng tôi sẽ trả lời trong một bài viết riêng. Trân trọng cảm ơn bạn!
Cảm ơn bạn đã xem bài viết này!
konnectED Team.
